Біздің компаниямыз жайлы жалпы ақпарат.
Дәрілік затты медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулық
Преднизолон
Cаудалық атауы
Преднизолон
Халықаралық патенттелмеген атауы
Преднизолон
Дәрілік түрі
5 мг таблеткалар
Құрамы
Бір таблетканың құрамында
белсенді зат -5 мг преднизолон,
қосымша заттар: жүгері крахмалы, лактоза моногираты, повидон-30, натрий крахмалының гликоляты, коллоидты кремнийдің қостотығы, магний стеараты.
Сипаттамасы
Дөңгелек пішінді, беті жалпақ, жиектері қиғашталған, бір жағында сызығы бар және екінші жағы тегіс, ақ немесе ақ дерлік түсті таблеткалар.
Фармакотерапиялық тобы
Жүйелі әсер ететін гормональді препараттар, жыныс гормондарын және инсулиндерді қоспағанда. Жүйелі қолдануға арналған кортикостероидтар. Жүйелі қолдануға арналған кортикостероидтар, қарапайымдар. Глюкокортикостероидтар. Преднизолон.
АТХ коды Н02AB06
Фармакологиялық қасиеттері
Фармакокинетикасы
Сіңуі:
Преднизолонды ішке қабылдағанда асқазан-ішек жолынан тез және толық сіңіріледі (дозаның 85%-ға дейінгісі), барынша жоғары дозаларда биожетімділігі төмен. Қан плазмасындағы ең жоғары концентрацияларына шамамен 1-3 сағаттан соң жетеді. Алайда, ең жоғары биологиялық әсеріне айтарлықтай кейінірек жетеді (әдетте, 4-8 сағаттан ерте емес).
Ас ішу преднизолонның қан плазмасындағы ең жоғары концентрациясына жетуді баяулатады, бірақ жалпы биожетімділігіне әсер етпейді.
Таралуы:
Әдетте, преднизолонның байланысуы 90-95%-ды құрайды, ол көбінесе кортикостероид-байланыстырушы глобулинмен (транскортинмен), сондай-ақ, транскортиннің қанығуы басталғанда плазма альбуминімен байланысады. Преднизолонның тек 5-10%-ы байланыспаған түрде және биологиялық белсенді болады.
Метаболизмі:
Преднизолон бауырда биологиялық белсенді емес метаболитке дейін метаболизденеді
Элиминациясы:
Жартылай шығарылуының биологиялық кезеңібірнеше сағатқа дейін болады, бұл оны адренокортикальді жеткіліксіздік қаупін азайту және кейбір бұзылыстар кезінде кортикостероидтармен талапқа сай қамтуды қамтамасыз ету үшін күнара енгізу сызбасына қолайлы етеді. Қан плазмасынан жартылай шығарылу кезеңі 2-4 сағатты құрайды, ол бауыр ферменттерін индукциялайтын дәрілік препараттармен қысқартылады. 25%-ы өзгермеген күйде бүйрек арқылы шығарылады.
Пациенттердің ерекше тобындағы фармакокинетикасы:
Бауырдың ауыр аурулары (гепатит, цирроз) бар пациенттерде преднизолон клиренсі төмен, ал жартылай шығарылу кезеңі ұзағырақ. Бос белсендіфракциясы гипоальбуминемиямен байланысты бауыр аурулары бар пациенттерде айтарлықтай өсуі мүмкін. Бауыр функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттерде де биожетімділігі төмендеуі мүмкін.
Фармакодинамикасы
Преднизолон - синтетикалық глюкокортикостероидты препарат, гидрокортизонның дегидрацияланған аналогы. Преднизолон глюкокортикоидтық, қабынуға қарсы, сондай-ақ, азырақ дәрежеде болса да, минералокортикоидтық белсенділігі бар кортикостероид болып табылады. Басқакортикостероидтар сияқты, преднизолон қабынуға қарсы белсенділікті, иммуносупрессивтік қасиеттерін және пролиферацияға қарсы әсерлерін қоса, бірнеше механизмді индукциялайды. Басқамеханизмдеріне көмірсу алмасуына әсері, майлардың таралуы, гематологиялық параметрлері, кальцийдің шығарылуы, бойөсуі, көңіл-күй және гипоталамус-гипофиз-бүйрек үсті безі жүйесінің бәсеңдеуі кіреді.
Қолданылуы
Преднизолон глюкокортикоидтармен қысқа мерзімдік немесе ұзақ мерзімдік емнен ұтуы мүмкін деп саналатын барлық жай-күйлерді емдеу кезінде қолданылады. Олар мыналарды қамтиды:
- ауыр, әдеттегі емдеуге көнбейтін, еңбекке қабілеттіліктен айыратын аллергиялар; бронх демікпесі; дәрілік препараттарға аса жоғары сезімталдық
- жүйелі қызыл жегі, полимиозит, ревматизмдік полимиалгия және самай (алып жасушалы) артерииті, дәнекер тінннің аралас ауруы синдромы, жедел ревматизмдік кардит
- ревматоидты артриттің, псориаздық артриттің жедел кезеңінде немесе өршіген кезінде қысқа мерзімдік енгізу үшін қосымша ем ретінде
- терінің өмір үшін қауіпті немесе еңбекке қабілеттілікті жоғалтуға әкелетін күлдіреуік және эксфолиативті дерматит сияқты жай-күйлері
- ересектердегі лейкемиялар және лимфомалар, балалардағы жедел лейкоз
-ойық жаралы колитте және аймақтықилеитте (Крон ауруы) өршу кезеңінде
- саркоидоз (әсіресе гиперкальциемиямен), туберкулезге қарсы тиісті химиялық еммен бірге қолданған кезде шұғыл немесе диссеминацияланған өкпе туберкулезі
- қанның әртүрлі дискразиялары, мысалы, гемолиздік анемияның, тромбоцитопениялық пурпураның жекелеген жағдайлары
- нефроздық синдром
Қолдану тәсілі және дозалары
Келесі емдік ұсыныстарды кортикостероидтармен емдеу кезінде ескеру керек: кортикостероидтар қабынуға қарсы әсерлеріне орай паллиативті симптоматикалық емдеуге жатады; олар ешқашанда емдік болып табылмайды.
Препараттың дозасын және емдеу ұзақтығын көрсетілімдерге және аурудың ауырлығына байланысты дәрігер әркімге жеке белгілейді. Тиісті жеке доза байқап көру әдісімен анықталуы тиіс және аурудың белсенділігіне байланысты ұдайы бағаланып отыруы қажет.Кортикостероидтық емді ұзартқан сайын және дозаны арттырған сайын еңбекке қабілеттіліктен айыратын жағымсыз әсерлердің жиілігі артады. Әдетте бастапқы доза күткендегідей жауап байқалғанға дейін сақталуы немесе реттеліп отыруы тиіс. Талапқа сай клиникалық реакцияны сақтап тұратын ең төменгі дозаға қол жеткізілгенге, дозаны біртіндеп азайту керек. Ең төмен тиімді дозаны пайдалану да жағымсыз әсерлерді барынша азайта алады.
Преднизолонды глюкокортикостероидтардың эндогендік сөлінісінің таңғы сағат 6-дан 8-ге дейінгі циркадтық ырғағын ескере отырып қабылдаған жөн. Таблеткаларды тамақ ішу кезінде тамақ ішіп бола салысымен, аз мөлшердегі сұйықтықпен ішіп, ішке қабылдау керек.
Ересектер
Симптомдары басылатын демеуші дозаға дейін біртіндеп төмендете отырып, күніне 20-40 мг (жедел жай-күйлердекүніне 80 мг дейін). Демеуші доза әдетте күніне 5-20 мг құрайды, оған тәуліктік дозаны аптасына екі немесе үш рет 5 немесе 2,5 мг-ге азайту жолымен шамамен екі аптадан соң қол жетеді.
Бастапқы дозалау:
Бастапқы доза күн сайын таңғы астан кейінгі бір реттік доза түрінде немесе күнара екі есе доза түрінде 5 мг-ден 60 мг дейін ауытқуы мүмкін. Дозалау емдеуді қажет ететін ауруға байланысты болады. Көбінесе доза бірнеше күннің ішінде төмендетілуі мүмкін, бірақ бірнеше апта немесе айлар бойы емдеуді жалғастыру қажет болуы мүмкін.
Демеуші дозалар:
Күніне 2,5-тен 15 мг дейін, алайда жоғарырақ дозалары қажет болуы мүмкін. Кушингоидты жағымсыз әсерлердің ықтималдығы күніне 7,5 мг-ден жоғары дозалар кезінде артады.
Ерекше дозалау:
Үзік-үзік дозалау режимі: күнара таңертең немесе одан ұзғырақ аралықтармен преднизолонның бір реттік дозасы кейбір пациенттер үшін қолайлы ем болып табылады. Мұндай режим тиімді болған кезде, гипофиздік-бүйрекүсті бездерінің бәсеңдеу дәрежесі барынша азайтылуы мүмкін.
Кейбір кортикостероидқа сезімтал бұзылыстар үшін келесі ұсыныстар танысу үшін ғана келтірілген. Жедел немесе ауыр ауру мүмкіндігінше тезірек ең төменгі тиімді демеуші дозаға дейін азайтылатын жоғары дозамен бастапқы емді қажет етуі мүмкін. Дозаның азайтылуы ұзақ емдеу кезінде күніне 5-7,5 мг-ден аспауы тиіс.
Аллергиялық және тері аурулары: күніне 5-15 мг бастапқы дозалар әдетте тиімді болады.
Коллагеноз: күніне 20-30 мг бастапқы дозалар көбінесе тиімді. Неғұрлым күрделі симптомдары бар пациенттерге жоғарырақ дозалар қажет болуы мүмкін.
Ревматоидты артрит: әдеттегі бастапқы доза күніне 10-15 мг құрайды. Жағымды симптоматикалық жеңілдеумен үйлескен күнделікті ең төменгі демеуші доза ұсынылады.
Қан бұзылыстары және лимфома: талапқа сай клиникалық немесе гематологиялық реакциядан кейін азайтылатын бастапқы тәуліктік 15-60 мг доза көбінесе қажет болады. Жедел лейкоз кезінде ремиссияны стимуляциялау үшін бұдан жоғары дозалар қажет болуы мүмкін.
Пациенттердің ерекше топтары
Балалар
Кортикостероидтар нәрестелік, балалық және жасөспірімдік кезде өсудің кідіруін туғызады, бұл қайтымсыз болуы мүмкін, сондықтанпрепаратты пайдалануға арналған көрсетілім балалардың жағдайын ерекше қатаң бағалауды талап етеді. Дозалау әдетте ересектердегі сияқты клиникалық жауап бойынша анықталады. Күнара енгізу режимімүмкін болған жағдайда дұрысырақ болып табылады. Емдеу қысқа мерзімдегі ең аз дозамен шектелуі тиіс. ГГБ жүйесінің басылуын және өсудің кідіруін барынша азайту үшін мүмкіндігінше күнара бір реттік доза түріндегі емдеуді тағайындау керек. Дозаны қанағаттанарлық клиникалық жауапты қамтамасыз ететін және ең аз жағымсыз әсерлерді туындататын дозаға дейін біртіндеп төмендетуқажетті шарт болып табылады.
Егде жастағылар
Егде жастағы пациенттерді емдеу, әсіресе ұзақ емдеу, егде жаста кортикостероидтардың жалпы жағымсыз әсерлерінің, атап айтқанда диабеттің, гипертонияның, гипокалиемияның, остеопороздың, инфекцияларға және терінің жұқаруына бейімділіктің неғұрлым күрделі салдарларын ескере отырып жоспарлануы тиіс. Өмірге қауіпті реакцияларды болдырмау үшін мұқият клиникалық бақылау қажет.
Жағымсыз әсерлері
Жиіліктері мынадай жіктеуді пайдаланып анықталады: өте жиі (≥1 / 10), жиі (≥1 / 100, <1/10), кейде (≥1 / 1000, <1/100), сирек (≥1 / 10000, <1/1000), өте сирек (<1/10000), белгісіз (қолда бар деректер негізінде бағаланбайды).
Гипоталамус-гипофиздік-бүйрек үсті безі (ГГБ) супрессиясын қосқанда,болжанатын жағымсыз әсерлердің жиілігі препараттың салыстырмалы тиімділігіне, пайдаланылатын дозаның шамасына, енгізу уақытына, емдеу ұзақтығына және тағайындаудың циркадтық ырғағын қадағалау мүмкіндігіне байланысты.
Жиілігі белгісіз
- инфекцияларға сезімталдықты арттырады және клиникалық симптомдары мен белгілерін басып, олардың ағымының ауырлық дәрежесін нашарлатады, оппортунистік (шартты-патогендік микроорганизмдерден туындаған) инфекциялардың дамуына, “ұйқыдағы” туберкулездің қайталануына, өңеш кандидозына түрткі болады
- лейкоцитоз
- анафилаксияны қоса, аса жоғары сезімталдық, дімкәстік
- Иценко-Кушинг синдромы (ай тәрізді бет, гипофизарлық типтегі семіздік, гирсутизм, артериялық қысымның жоғарылауы, дисменорея, аменорея, бұлшықет әлсіздігі, стриялар), балаларда жыныстық дамудың кідіруі, диабетке қарсы емді қажет етудің жоғарылауымен көмірсуларға толеранттылықтың бұзылуы,жасырын қант диабетінің манифестациясы, бүйрекүсті бездері функциясының бәсеңдеуі
- организмде сүйықтықтың және натрийдің іркілуі, гипокалиемиялық алкалоз, калий жоғалту, азот пен кальцийдің теріс теңгерімі
- аффективті бұзылыстарды (ашушаң, эйфориялық, депрессивті немесе лабильді көңіл-күй және суицидтік ойлар сияқтылар) қоса, психикалық реакциялардың кең ауқымы, психоздық реакциялар (манияны, сандырақтауды, елестеулерді және шизофренияның өршуін қоса), мінез-құлық бұзылыстары, ашушаңдық, мазасыздық, ұйқының бұзылуы, сананың шатасуын және амнезияны қоса, когнитивтік функциялардың бұзылуы. Реакциялар жиі болады және ересектерде де, балаларда да орын алуы мүмкін. Ересектерде ауыр реакциялардың жиілігі 5–6% құрады. Кортикостероидтарды тоқтатқан кезде психологиялық тәуелділік, бас айналуы, бас ауыруы, вертиго сияқты психологиялық әсерлер туындауы мүмкін
- көзішілік қысымның жоғарылауы, глаукома, папиллоэдема, артқы субкапсулярлы катаракталар, орталық сероздық хориоретинопатия, экзофтальм, мөлдір қабықтың немесе аққабық жұқаруы, аққабықтың тесілуі, көздің вирустық немесе зеңдік ауруларының өршуі, анық көрмеу
- бейімділігі бар пациенттерде жүректің іркілісті жеткіліксіздігі, артериялық қысымның жоғарылауы
- тромбоэмболия
- ас қорытудың бұзылуы, жүрек айну, тесілумен және қан кетумен асқазанның ойық жаралы ауруы, метеоризм, іштің ауыруы, салмақтың ұлғаюына әкелуі мүмкін тәбеттің жоғарылауы, диарея, эрозиялық эзофагит, өңеш кандидозы, жедел панкреатит, жіңішке ішек қабырғасының тесілуі, әсіресе қабыну аурулары бар пациенттерде
- гирсутизм, тері атрофиясы, қанталаулар, жараның жазылуының бұзылуы, стриялар, телеангиэктазия, акне, қатты терлеу, тері сынамаларына реакциялар басылуы мүмкін, қышыну, бөртпе, есекжем
- проксимальді миопатия, остеопороз, омыртқалардың немесе ұзын сүйектердің сынуы, аваскулярлық остеонекроз, сіңірлердің үзілуі, миалгия, бұлшықет әлсіздігі, бұлшықеттің әлсіреуі немесе көлемін жоғалту
- никтурия, склеродермиялық бүйрек кризі⃰
- жараның жазылуының бұзылуы, «тоқтату»синдромы ⃰⃰⃰⃰
___________________________________________________________________
Ескертпе:
⃰⃰ Тұрғындардың әртүрлі қосалқы топтарының арасында склеродермиялық бүйрек кризі әртүрлі ауытқымалылықпен кездеседі. Ең үлкен қаупі диффуздық жүйелі склерозы бар пациенттерде, ең аз қаупі шектеулі жүйелі склерозы (2%) және ювенильді жүйелі склерозы бар (1%) пациенттерде байқалған.
** ТОҚТАТУ СИНДРОМЫ: ұзақ емдеуден кейін кортикостероидтардың дозасын өте тез азайту бүйрекүсті бездерінің жедел жеткіліксіздігіне, гипотонияға және өлімге әкелуі мүмкін. Стероидтарды «тоқтату синдромы», сірә, адренокортикальді жеткіліксіздікпен байланысты емес, глюкокортикоидтарды қабылдауды күрт тоқтатқаннан кейін де пайда болуы мүмкін. Бұл мынадай симптомдарды қамтиды: анорексия, жүрек айну, құсу, мәңгіру, сылбырлық, жалпы әлсіздік, бас ауыруы, қызба, буындардың ауыруы, қабыршақтану, миалгия, артралгия, ринит, конъюнктивит, ауыртатын қышитын тері түйіндері, жайылған бұлшықет-қаңқа ауырулары, салмақ жоғалту және/немесе гипотония, Преднизолонды тағайындауға себеп болған аурудың өршуі. Жоғарыда аталған әсерлер кортикостероидтардың төмен деңгейімен емес, глюкокортикоидтар концентрациясының кенет өзгеруімен байланысты.
Баллар мен жасөспірімдердегі қосымша жағымсыз әсерлері
- гипоталамус-гипофиздік бүйрекүсті безі жүйесінің басылуы, әсіресе стресс кезінде, мысалы, жарақатта, операцияда немесе ауруда; нәрестелік, балалық және жасөспірімдік кезде өсудің басылуы; папиллоэдемасы бар (қатерсіз бассүйекішілік гипертензия) балаларда, әдетте емдеуді тоқтатқаннан кейін бассүйекішілік қысымның жоғарылауы.
Болжамды жағымсыз реакциялар туралы хабарламалар
Препараттыңболжамды жағымсыз реакциялары туралы деректерді ұсыну дәрілік заттың қауіп/пайда арақатынасының үздіксіз мониторингін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін өте маңызды сәт болып табылады. Медицина қызметкерлері нұсқаулықтың соңында көрсетілген байланыстар бойынша, сондай-ақ ұлттық ақпарат жинау жүйесі арқылы кез келген болжамды жағымсыз реакциялар туралы ақпаратты ұсынуы керек.
Қолдануға болмайтын жағдайлар
Преднизолон таблеткаларын қабылдамауы керек:
- преднизолонға немесе препараттың кез келген қосымша затына жоғары сезімталдығы бар пациенттер
- жүйелі инфекцияларда, егер инфекцияға қарсы спецификалық ем пайдаланылмаса
- тесілу мүмкіндігіне байланысты көздің қарапайым герпесі бар пациенттер
- галактоза жақпаушылығының сирек тұқым қуалайтын проблемалары, Лапп лактаза тапшылығы немесе глюкоза-галактоза мальабсорбциясы бар пациенттер бұл дәріні қабылдамауы тиіс.
Дәрілермен өзара әрекеттесуі
Құрамында кобицистат бар өнімдерді қоса, CYP3A тежегіштерімен бірге емдеу жүйелі жағымсыз әсерлердің қаупін ұлғайтады деп күтіледі. Егер тек қана кортикостероидтардың жүйелі жағымсыз әсерлерінің жоғары қаупінен пайдасы басым түспесе, бұл біріктірілімнен аулақ болу керек, және бұл жағдайда пациенттерде кортикостероидтардың жүйелі жағымсыз әсерлерінің бар-жоғын бақылау қажет.
Микросомальді бауыр ферменттерінің индукторлары. Фенобарбитал, фенитоин, рифампицин, рифабутин, карбамазепин, примидон және аминоглютетимид сияқты, бауыр ферментімен 3A4 P-450 цитохромының изоферментін (CYP) индукциялайтын препараттар метаболизм жылдамдығын арттырып, метаболизмнің емдік тиімділігін төмендетуі мүмкін. Күткендегідей жауаптың болмауы байқалуы мүмкін және преднизолон таблеткаларының дозасын арттыру қажет болуы мүмкін.
Микросомальді бауыр ферменттерінің тежегіштері: Бауыр ферментінің 3A4 P-450 цитохромы изоферментін (CYP) тежейтін препараттар (мысалы, кетоконазол, тролеандомицин) глюкокортикоидтардың клиренсін төмендетуі мүмкін. Әлеуетті жағымсыз әсерлерді болдырмау үшін, мұндай препараттармен біріктіріп енгізілетін глюкокортикоидтардың дозаларын азайту қажет болуы мүмкін.
Диабетке қарсы дәрілер: глюкокортикоидтар қандағы глюкоза деңгейін жоғарылатуы мүмкін. Қант диабеті бар, бір мезгілде инсулинді және/немесе пероральді гипогликемиялық дәрілерді алатын пациенттерге мұндай емнің дозалануын түзету қажет болуы мүмкін.
Қабынуға қарсы стероидты емес препараттар: кортикостероидтармен ем кезінде индометацин сияқты ульцерогенді препараттарды бір мезгілде қабылдау асқазан-ішек жолының ойық жаралы ауруының пайда болу қаупін арттыруы мүмкін. Гипопротромбинемиясы бар пациенттерде аспиринді глюкокортикоидтармен бірге сақтықпен пайдалану керек. Салицилатпен және кортикостероидтармен қатар жүретін ем асқазан-ішек жолының ойық жаралануының жиілігін немесе ауырлығын арттырмайтыны байқалса да, бұл әсердің болу мүмкіндігін ескеру керек. Салицилаттың сарысудағы концентрациялары кортикостероидтарды бір мезгілде тағайындаған кезде азаяды. Салицилаттардың бүйрек клиренсі кортикостероидтардың көмегімен ұлғаяды, және стероидтарды тоқтату салицилаттан улануға әкелуі мүмкін. Салицилаттар мен кортикостероидтарды бір мезгілде сақтықпен пайдалану керек. Екі препаратты да қабылдайтын папциенттерде кез келген препараттың жағымсыз әсерлерін мұқият бақылау қажет.
Бактерияға қарсы дәрілер: рифамициндер кортикостероидтардың метаболизмін жылдамдатады және, демек, олардың әсерін төмендетуі мүмкін. Эритромицин метилпреднизолонның және, бәлкім, басқа кортикостероидтардың да метаболизмін тежейді. Фторхинолондармен бірге қабылдаған кезде сіңірлердің үзілуінің даму қаупі артады.
Антикоагулянттар: кортикостероидтар антикоагулянттарға жауапты азайтуы немесе, сирек жағдайда, күшейтуі мүмкін. Өздігінен қан кетуді болдырмау үшін ХҚК (халықаралық қалыптасқан коэффициент) немесе протромбин уақыттарына мұқият мониторинг қажет.
Эпилепсияға қарсы дәрілер: карбамазепин, фенобарбитал, фенитоин және примидон кортикостероидтардың метаболизмін жылдамдатады және олардың әсерін азайтуы мүмкін.
Зеңге қарсы препараттар. Амфотерицинді пайдаланған кезде гипокалиемия қаупі жоғарылауы мүмкін, сондықтан егер кортикостероидтар реакцияны бақылау үшін қажет болмаса ғана, кортикостероидтармен бір мезгілде қолданудан аулақ болу керек; кетоконазол метилпреднизолонның және, бәлкім, басқа кортикостероидтардың да метаболизмін тежейді.
